مطالبه ثمن معامله, مطالبه وجه قرارداد

مطالبه ثمن معامله, مطالبه وجه قرارداد

یکی از ارکان مهم  معاملات بیع (خرید و فروش)، ثمن معامله است. ثَمَن در لغت و عرف  به معنی بها یا نرخ کالای مورد معامله است.گاهی خریدار به دلیل معضللات و مشکلات مالی ویا نیز با بروز اختلاف از پرداخت وجه یا ثمن معامله سرباز می‌زند که در این صورت فروشنده با طرح دادخواست مطالبه ثمن معامله می‌تواند حقوق خود را به صورت قانونی پیگیری نماید.

مطالبه ثمن معامله, مطالبه وجه قرارداد

با توجه به شرایط تورمی  امروز، متاسفانه تعداد دعاوی مطالبه ثمن معامله در دادگاه‌ها رو به افزایش است. لازم به ذکر است برای حفظ ارزش معامله خوب  است طرفین نسبت به ارسال اظهارنامه اقدام نمایند.

در هر قرار داد خرید وفروش (بیع ) یکی از موضوعات کلیدی  که باید در قرارداد وفروش اموال قید شود مبلغ  یا وجه معامله است بدون تعیین مبلغ معامله ومبهم بودن آن، یکی از ارکان اساسی معامله مخدوش بوده ومعامله فی مابین خریدار وفروشنده محکوم به بطلان است. در اصطلاح حقوقی به قیمت ومبلغ تعیین شده در معامله ثمن معامله میگویند با توجه به اینکه در ایران قرارداد های فروش ملک ویا فروش اتومبیل وسایر اموال منقول، در دو مرحله انجام می شود ومعمولا طرفین پس از رضایت به عقد، قراردادی تنظیم نموده که در قالب قولنامه ویا مبایعه نامه قرار می گیرد وسپس با پرداخت مبلغی تسویه حساب کامل ثمن معامله را طی اقساط یا یک قسط در تاریخ انتقال سند رسمی موکول می نماید. مطالبه ثمن معامله, مطالبه وجه قرارداد

تعریف  علمی – حقوقی ثمن معامله

هنگامی که بین دو نفر یا دو گروه معامله بیع صورت می‌گیرد، ۴ رکن اساسی  در این معامله وجود دارند که عبارتند از:

• خریدار: شخصی (حقیقی یا حقوقی) است که مورد معامله را در ازای پرداخت مبلغی مشخص، در اختیار می‌گیرد.
• فروشنده: شخصی (حقیقی یا حقوقی) است که مورد معامله را در ازای دریافت مبلغ مشخص در اختیار خریدار قرارداد می‌دهد.
• ثمن معامله: مبلغی است که توسط خریدار برای در اختیار گرفتن مورد معامله به فروشنده پرداخت می‌شود.
• مبیع: همان مورد معامله است که معامله بر سر آن انجام می‌شود.

فروشنده و خریدار باید  زمان و شرایط پرداخت ثمن معامله و نیز تحویل مبیع را به طور دقیق در قرارداد ذکر کنند. در صورت عدم قید زمان برای پرداخت ثمن معامله، مطابق با قانون، پرداخت به صورت به الفور و عندالمطالبه خواهد بود.

دعوای مطالبه ثمن را چگونه مطرح کنیم؟

• فروشنده پس از عدم پرداخت ثمن معامله توسط خریدار، خوب است به همکاران وکیل یا مشاوران حقوقی  مراجعه و دادخواست مطالبه ثمن معامله را با عنایت به مشروح قراراداد مطرح نماید. مدارک لازم برای طرح دادخواست مطالبه ثمن معامله، مبایعه نامه، مدارک هویتی شامل شناسنامه و کارت ملی و هر مدرک دیگری مبنی  بر اثبات ادله خواهان است.
• پس از ثبت دادخواست، پرونده براساس میزان ثمن مورد مطالبه و نیز محل اقامت خوانده به مرجع صالح ارجاع می‌شوند. چنانچه مبلغ مورد مطالبه زیر ۲۰ میلیون تومان باشد، شورای حل اختلاف محل اقامت خوانده و چنانچه مبلغ بیش از ۲۰ میلیون تومان باشد، دادگاه حقوقی محل اقامت خوانده صلاحیت رسیدگی دارد.
• پس از ارجاع پرونده به مرجع صالح وتشکیل دادگاه و  رسیدگی به آن، چنانچه حق با خواهان باشد، حکم به پرداخت ثمن معامله صادر می‌گردد که ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ، قابل تجدیدنظر خواهی است. اگر ابلاغ مرجع رسیدگی کننده به خوانده نرسیده باشد، علاوه بر مهلت فوق، ۲۰ روز مهلت واخواهی دارد تا پرونده از ابتدا در حضور وی رسیدگی شود.

پس از قطعیت حکم، پرونده امر به اجرای احکام و به دادورز مربوط به شعبه ارجاع می‌شود. پس از صدور اجراییه، محکوم علیه ظرف مدت ۱۰ روز باید ثمن را پرداخت کند یا مال معرفی نماید و یا ظرف ۳۰ روز تقاضای اعسار کند تا دادگاه شرایط وی را بررسی نماید

نکات علمی- حقوقی مربوط به مطالبه وجه – ثمن معامله

·         الزام به انجام تعهد

درتعداد زیادی از موارد، مخصوصا مبایعه نامه های ملکی، بخشی از ثمن معامله ( وجه ) منوط به انجام تعهد از سوی فروشنده نظیر تنظیم سند رسمی یا تحویل ملک و … است. در این صورت چنانچه فروشنده، دعوی مطالبه ثمن معامله را مطرح نماید، خریدار می‌‌تواند با طرح دعوی تقابل مبنی بر الزام به تنظیم سند رسمی و یا الزام به تحویل مبیع، از صدور حکم به نفع فروشنده جلوگیری نماید.

·         اعسار در پرداخت ثمن

چنانچه مورد معامله تحویل خریدار شده باشد و وی از پرداخت ثمن خودداری کند و قصد طرح دعوی اعسار را داشته باشد، به طور معمول این دعوی توسط قضات پذیرفته نمی‌شود. چرا که محکوم علیه با تحویل گرفتن ثمن معامله از اموال خواهان دارا شده و طبیعتا معسر نخواهد بود. در این شرایط این حق برای فروشنده ایجاد می‌شود که در صورت عدم پرداخت ثمن معامله، دادخواست اعلام فسخ معامله را مطرح نماید.

·         وکالت در پرداخت ثمن

چنانچه خریدار، ثمن معامله را به شخصی که از مالک وکالت دارد اما در حدود اختیارات وی حق اخذ ثمن معامله قید نشده است، تحویل دهد، مالک می‌تواند دعوی مطالبه ثمن را به طرفیت خریدار مطرح کند و خریدار می‌بایست دادخواست مطالبه وجه به طرفیت وکیل را به مرجع صالح تقدیم نماید.

·         خسارت تاخیر تادیه = دیرکرد

چنانچه برای دیرکرد پرداخت ثمن معامله، جریمه‌ای در قرارداد ذکر نشده باشد، از زمان طرح دادخواست لغایت اجرای حکم، خسارت تاخیر تادیه مطابق با شاخص بانک مرکزی درنظر گرفته می‌شود. به شرط آن که در دادخواست اولیه، مطالبه خسارت تاخیر نیز جزو موضوعات دادخواست باشد.

·         کالا و یا ملک به جای وجه نقد

چنانچه ثمن معامله وجه نقد نبوده و کالا یا ملکی دیگر باشد و قبل از اتمام معامله عیب و نقصی در آن ظاهر شود، فروشنده می‌تواند قرارداد را فسخ نماید.

·         عدم حق فسخ

چنانچه در مبایعه نامه، خیار فسخ ساقط شده باشد و برای فروشنده به جهت عدم پرداخت ثمن حق فسخ درنظر گرفته نشده باشد، فروشنده نمی‌تواند دادخواست فسخ معامله را مطرح کند و صرفا می‌تواند دادخواست مطالبه ثمن معامله را به مرجع صالح تقدیم کند. اگر پس از صدور حکم، خریدار نتواند ثمن را پرداخت نماید، در آن زمان فروشنده می‌تواند دادخواست اعلام فسخ را مطرح نماید.

مطالبه ثمن معامله، یکی از دعاوی تخصصی است که نیازمند مشاور حقوقی یا  وکیل است. گروه وکلای آنی وکیل با وکلای مجرب در خدمت شماست.

مطالبه ثمن معامله در صورت کلاهبرداری

در صورتی که شخصی یا فردی  با کلاهبرداری ویا فروش مال غیر اقدام به انجام معامله غیرقانونی  نماید واین امر در دادسرا و  دادگاه کیفری به اثبات برسد جهت استرداد ثمن معامله یا مطالبه ثمن معامله، نیازی به تقدیم دادخواست مطالبه ثمن معامله و یا استرداد ثمن معامله نیست. دادگاه کیفری ضمن صدور حکم محکومیت حکم به رد مال نیز صادر می نماید. اما دریافت خسارت های دادرسی وخسارت تاخیر تادیه ثمن معامله و یا هر نوع خسارت قراردادی نیاز به طرح دعوای حقوقی مطالبه خسارت ناشی از جرم دارد که می توان به صورت همزمان در دادگاه کیفری مطرح نمود اما در پرونده حقوقی و دعوای مطالبه ثمن معامله و یا استرداد ثمن معامله، تکلیف خسارت های مورد مطالبه را نیز روشن خواهد کرد.

مطالبه ثمن معامله, مطالبه وجه قرارداد

سید سجاد میرکاظمی -وکیل پایه یک دادگستری =۰۹۱۲۲۲۷۴۹۸۳ متخصص پرونده های ملکی -ثبتی -قراردادی- جرایم اقتصادی و خانواده