در ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی آمده است.. که اگر مهریه زن حال باشد، او می‌تواند تا وقتی که مهریه به او پرداخت نشده، از انجام وظایف خود در مورد شوهر اجتناب کند و این امتناع او را از دریافت نفقه محروم نخواهد کرد. به عبارت… دیگر، در عقود معوض که دو طرف باید تعهدی را در قبال هم ایفا کنند،  می‌توانند تا ایفای تعهد طرف مقابل، از انجام تعهد خود امتناع کنند. به این حق که به واسطه قانون مدنی به آن‌ها اعطا شده، حق حبس گفته می‌شود….

حق حبس یک نوع ضمانت اجرای تعهدات متقابل در عقود معوض است. این حق در نظام‌های حقوقی مختلف پیش‌بینی شده است.

برای مثال بر طبق کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا اگر بر اساس قرارداد خریدار حق داشته باشد که کالا را قبل از پرداخت پول بررسی کند، می‌تواند تا زمانی که به او اجازه انجام وارسی داده نشده، از پرداخت ثمن امتناع کند.

در قانون ایران نیز به حق حبس اشاره شده و در موارد متعدد به کار رفته است.

برای مثال در ماده ۳۷۱ قانون تجارت یا در ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی به این حق اشاره شده است. در قانون به جای اصطلاح حق حبس، از عبارت‌هایی مانند حق خودداری از تسلیم مبیع یا ثمن، حق امتناع از ایفای وظایف زناشویی و غیره نیز استفاده شده است.