مشاوره حقوقی اعسار از پرداخت محکومٍ به یکی از موضوعات بسیار مهم حقوقی مخصوصا در مرحله اجرای احکام حقوقی یا کیفری است.در بعضی دعاوی حقوقی اعم از دعاوی خانوادگی همچون مطالبه مهریه، مطالبه وجه چک و پرداخت بدهی به شخص ثالث و … محکوم علیه(کسی که حکم دادگاه  به ضرر او صادر می شود) مکلف به پرداخت مال یا ارزش آن یا وجه نقد می شود. اما محکوم علیه به دلیل عدم توانایی مالی، توانایی پرداخت یک جای کل محکوم به را ندارد. شخصی که در این موقعیت است می تواند از دادگاه صالح تقاضای اعسار  از پرداخت محکوم به با رعایت شرایط قانونی کند.

گروه وکلای آنی وکیل :در این نوشتار ما قصد داریم تا به بررسی مفهوم اعسار و چگونگی طرح و تقدیم دادخواست اعسار و شرایط آن صحبت کنیم. تا پایان با ما همراه باشید.مشاوره حقوقی اعسار از پرداخت محکومٍ(آنی وکیل سید سجاد میرکاظمی)

همینجا خالی از لطف نیست که بیان گردد حتما در دعاوی اعسار از پرداخت محکوم به له یا علیه شما حتما از یک وکیل پایه یک دادگستری و ورزیده و توانمند بهره مند شوید.   سید سجاد میرکاظمی وکیل پایه یک دادگستری (کلیک نمایید.) در این زمینه به کمک شما می آید.

مفهوم و معنای لغوی اعسار

اعسار در لغت به معنای ناتوانی و درمانده شدن در پرداخت دین و به عبارتی خاص ورشکستگی است اما در اصطلاح فنی  حقوقی به وضعیت شخصی غیر تاجر گفته می شود که به دلیل عدم دسترسی به مال و دارایی خود یا عدم کفایت دارایی خود، توانایی پرداخت دیون خود یا هزینه دادرسی خود را ندارد.پس متوجه میشویم که مفهوم اعسار با ورشکستگی از لحاظ فنی تخصصی و اجرایی متفاوت است

آیا میدانید  تفاوت اعسار و ورشکستگی چیست؟

وکیل متخصص گروه وکلای آنی وکیل سید سجاد میرکاظمی اذعان دارد در درجه اول این است که بدانید معسر(کسی که از ادای دین خود برنیاید) برخلاف ورشکسته محجور لحاظ نشده و می تواند آزادانه در خصوص امور خود تصمیم بگیرد و تصرف کند.

بعلاوه، دادخواست ورشکستگی فقط از افرادی که تاجر هستند قبول می شود وطبق قانون تاجر شخصی است که شغل معمولی خود را معاملات تجاری قرار می دهد.معاملات تجاری در ماده 2 قانون تجارت شمارش گردیده است.

آیا میدانید چه کسی می تواند دادخواست اعسار مطرح کند؟

صرفا به ادعای اعسار از جانب اشخاص دادگاه ها حکم به نفع آنها صادر نمی کند بلکه کسی که مدعی اعسار است، باید بتواند ادعای خود را به مرحله اثبات برساند.

به دیگر سخن، تنها شخصی می تواند ادعای اعسار نماید که بدهکار باشد و ادعای خود مبنی بر اعسار را اثبات کند. بنابراین دو گروه از افراد می توانند ادعای اعسار و تقاضای تقسیط بدهی را از دادگاه داشته باشند.

اعسار از پرداخت هزینه دادرسی

گروه وکلای آنی وکیل سید سجاد میرکاظمی اظهار میدارد که گروه اول شامل افرادیست که به علت مشکلات حقوقی که دارند تقاضای بررسی و حل مشکل خود را از مراجع قضایی می خواهند.

اما به دلیل مشکلات مالی قادر به پرداخت هزینه های لازم جهت انجام فرایند و مراحل تکمیل پرونده نیستند از این رو این دسته از افراد با تقدیم دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی دعوای حقوقی خود را دنبال خواهند کرد.

اعسار از پرداخت محکوم به

گروه دوم شامل افرادی است که براساس حکم دادگاه محکوم به پرداخت مبلغی معین به طلبکار (بستانکار) می گردند اما به دلیل عدم توانایی مالی قادر به پرداخت آن نمی باشند.

در این مورد شخص یا وکیل وی  با ارائه دادخواست حقوقی  اعسار از پرداخت محکوم به تقاضای تقسیط (مثلا دادگاه رای میدهد به چند قسط و طی چند ماه به میزان مشخصی تا استهلاک کامل پرداخت گردد.) دین را از دادگاه درخواست می کند.

مثلاً آقایی طبق سند رسمی  ازدواج محکوم به پرداخت350 عدد سکه تمام  بهار آزادی می شود. دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به تقدیم دادگاه صالح می نماید و مدعی می شود که توان پرداخت یکجای  این میزان سکه  را ندارد و با ارایه صورت اموال خود و با توجه به درآمد کنونی اش تقاضای قسط بندی مهریه را می کند.

یا شخصی که طبق سفته صادره و حکم دادگاه صالح محکوم به پرداخت مبلغ سفته گردیده است اگر توان پرداخت مبلغ سفته به صورت یک جا را نداشته باشد می تواند مدعی اعسار از پرداخت محکوم به سفته  گردد.

مدارک لازم برای تنظیم دادخواست اعسار از محکوم به

برای تنظیم دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به وفق قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ، به مدارک زیر احتیاج داریم:

1. شهادت 2 نفر شهود.
2. فرم کامل لیست اموال فرد درخواست کننده اعسار.
3. فهرست اموال منقول و غیر منقول
4. فهرست همه نقل و انتقالات اموال طی 1 سال گذشته( یک سال قبل از طرح دعوای اعسار)
5. پیوست دادنامه محکومیت.
6. برگه استشهادیه.
7. مشخصات و محتویات کامل پرونده از قبیل شماره پرونده شعبه رسیدگی کننده و …
8. لیست کل دارایی و اموال شخص مدعی

مدعی اعسار باید در استشهادیه نوع شغل و میزان درآمد خود را قید کند.

فواید اثبات اعسار:

اگر شخص بتواند اعسار خود را در دادگاه صالح به اثبات برساند مزایامتعددی برای وی به دنبال خواهد داشت که مواردی از آن ها به شرح زیر می باشد:

1. قبول دادخواست اعسار از هزینه های دادرسی و همچنین معافیت فرد از پرداخت هزینه های دادرسی.
2. انتخاب وکیل معاضدتی برای فرد.
3. معافیت فرد از پرداخت هزینه انتشار آگهی.
4. معاف از پرداخت حق الزحمه کارشناس.
5. تقسیط یا قسط بندی بدهی شخص.
6. معافیت فرد از ممنوع الخروج شدن
7. معافیت موقت مرد در پرداخت حقوق مالی زن (در بحث طلاق)

مهلت دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به

برای ثبت دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به مدعی فقط یک ماه پس از ابلاغ اخطاریه مربوط به اجرائیه فرصت دارد تا با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی محل زندگی خود  یا وکلای دادگستری دادخوست اعسار از پرداخت محکوم به را ثبت کند.

پس از ثبت دادخواست مذکور باید منتظر اولین جلسه رسیدگی بمانید.

و در این مدت باید به طور مداوم ابلاغیه های الکترونیکی سامانه ثنا را بررسی کنید.

مدت زمان طرح دعوای اعسار

در این میان طرح دعوای اعسار در مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ اجراییه است چرا که اگر در این مدت طرح دعوا صورت گیرد تا تعیین تکلیف دعوای اعسار طلبکار قادر به دریافت حکم جلب نمی باشد اما اگر طرح دعوا حتی یک روز بعد از 1 ماه مقرر صورت بگیرد طبلکار می تواند حکم جلب دریافت کندو آزادی بدهکار از زندان منوط به رضایت طلبکار یا قرار دادن وثیقه معتبر می گردد.همچنین  در صورت رد دادخواست اعسار، می توان نسبت به آن درخواست تجدیدنظر نمود.

تکلیف وراث معسر:

در صورت فوت مدعی اعسار، وراث او نمی توانند از حکم اعسار او استفاده کنند.مگر در صورتی که خود آنها نیز معسر تشخیص داده شوند.

ضمانت اجرای پرداخت محکوم به پس از پذیرش اعسار:

به منظور تضمین حقوق طلبکار یا بستانکار  پس از قبول اعسار و ناتوانی مالی فرد، دادگاه صالح  اقساطی طی زمان بندی مشخص را جهت پرداخت دین توسط بدهکار تعیین می کند یا مهلت می دهد و در صورتی که محکوم علیه از پرداخت اقساط یا بدهی در مهلت مقرر شانه خالی کند، شخص به درخواست محکوم له (طلبکار) حبس و آزادی او منوط به پرداخت اقساط معوقه و یا سپردن تامین یا وثیقه معادل طلب می باشد.

همچنین درصورتی که در هر یک از مراحل رسیدگی دادگاه یا اجرای احکام حسب مورد مدعی اعسار توانایی مالی پیدا کند، حکم اعسار وی باطل و لغو خواهد شد و ولی ملزم به پرداخت هزینه ها و دیون و محکوم به خواهد بود.

در صورت عدم پرداخت اقساط مقرر آیا خطر زندان و حبس بدهکار را تهدید می کند یا نه؟

طبق قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی : بله در صورت عدم پرداخت اقساط مقرر طلبکار می تواند درخواست حکم جلب و زندانی شدن بدهکار را از اجرای احکام داشته باشد.

نمونه رای بدوی و تجدیدنظر اعسار از پرداخت محکوم به

نمونه رای اعسار از پرداخت محکوم به

دادنامه: 9309970220600111         مورخ: 1393/02/13

رای بدوی

در خصوص دعوی آقای م.ع. به طرفیت آقای ح.ج. به خواسته اعسار به تقسیط محکوم به دادنامه شماره 400869 – 89/12/15 به استناد استشهادیه شهود، تصویر دادنامه، حبس بودن، خانواده تحت تکفل خواهان توضیح داده دارای شغل رانندگی است و توانایی پرداخت محکوم به را ندارد یک بار حکم تقسیط صادر شد و توانایی پرداخت 10 میلیون تومان پیش قسط و ماهیانه 10000000 ریال را نداشته و مدت دو سال و یک ماه در زندان هست خوانده اظهار داشت بابت اجناسی که به وی داد چک اخذ نمود و با احتساب خسارت تاخیر حدود 86000000 تومان طلبکار است ایشان خرجی و مهریه خانم خودش را نمی دهد و 5 واحد در خیابان نبرد در حال ساخت دارند. دادگاه با توجه به اظهارات طرفین و اظهارات شهود خواهان و مدت حبس وی حسب اظهار طرفین و دادنامه شماره9101072  – 90/11/29 شعبه6 دادگاه تجدیدنظر تهران و دادنامه شماره 900787 – 90/11/29 شعبه 149 دادگاه عمومی تهران مستند به مواد 20 قانون اعسار و ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ضمن پذیرش اعسار از اقساط دادنامه قبلی حکم بر تقسیط محکوم به از قرار پرداخت مبلغ 50000000 ریال همزمان با قطعیت رای و الباقی ماهیانه 5000000 ریال تا اسقاط کامل محکوم به صادر می شود رای صادره حضوری و ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در محاکم تجدید نظر استان تهران است.

رای تجدید نظر

در خصوص تجدیدنظرخواهی آقای ح.ج. به طرفیت آقای م.ع. نسبت به دادنامه شماره 9201053 مورخ 92/11/29 صادره از شعبه 149 دادگاه عمومی حقوقی تهران که به موجب آن ضمن پذیرش اعسار تجدیدنظرخوانده و با در نظر گرفتن رای شماره 900787 حکم به تقسیط محکوم به دادنامه شماره 400896 صادر گردیده است دادگاه با توجه به محتویات پرونده هرچند اعتراضات تجدیدنظرخواه به گونه ای نیست که نقض دادنامه تجدیدنظرخواسته را ایجاب کند و مردود است لیکن با توجه به اینکه در استشهادیه پیوست دادخواست شهود منشأ اطلاعات خود را با تصریح به مبلغ محکوم به بیان ننموده اند و ایراد اخیر (عدم تصریح به مبلغ محکوم به) در اظهارات شهود در جلسه دادرسی نیز وجود دارد لذا شهادت شهود به تشخیص این دادگاه فاقد ارزش اثباتی بوده و مستنداً به تبصره ماده 348 و ماده 358 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی دادنامه تجدیدنظرخواسته را نقض و حکم به رد دعوای نخستین صادر می نماید. این رای قطعی است.

     نمونه رای رد دادخواست اعسار به علت عدم ارایه فرم صورت اموال

وکیل متخصص در شرق تهران میدان رسالت

مشاوره حقوقی اعسار از پرداخت محکومٍ به:سید سجاد میرکاظمی https://zil.ink/vakilsajjadmirkazemi وکیل پایه یک دادگستری 09122274983 متخصص امور حقوقی و کیفری